Skip Navigation | Accessibility

information, advice, guidance and learning materials in community languages

Çalışma şartları ve koşulları

Çalışma yasaları

Çalışma yasalarını;

  • yasal haklar (yasal olarak en az),ve

  • anlaşmalı haklar (iş verenler ve çalışanları arasında anlaşmaya varılmış ilişkiler ve şartlar).

Burada adı geçen hakların birçoğu, diğer işçileri de kapsar diye belirtilmediği sürece sadece ’çalışanlar’ içindir.

Çalışanlar, işçiler ve serbest meslek sahipleri

Çalışan sınıfına eğer,

aynı kişi veya şirket için, belli bir süre sürekli olarak çalıştı iseniz ve çalışmayı düşünüyorsanız; şirket ne zaman çalışacağınıza, neyi, ne zaman, nasıl yapacağınıza karar veriyorsa, ve çalışmanız için gerekli ekipmanları sağlıyorsa; şirket maaşınızdan vergi ve Ulusal Güvenlik Katkısı kesiyor ise, girersiniz.

İşçi sınıfına ise, muhtemelen,

bir işi kabul edip etmemeye siz karar verebiliyorsanız ve kendi çalışma saatlerinizi ayarlayabiliyorsanız; ancak, iş vereniniz veya şirketiniz, ücretinizden vergi ve Ulusal Güvenlik Katkısı kesiyorsa, girersiniz.

Serbest meslek sahibi olarak sınıflandırılmak için,

kendi kendiniz için çalışmanız (başkalarına anlaşmayla servis sağlıyorsanız bile); ve kendi 2. Sınıf Ulusal Güvenlik katkılarınızı kendiniz ödemeli ve kendi verginizden kendiniz sorumlu olmalısınız.

Part-time işçiler

Aynı iş veren için çalışan, part-time işçiler, orantılı olarak, ücret, izin, eğitim imkanları, meslek emeklilik imkanları, ve tatil konusunda,(iş verenin aksini yapma konusunda, çok geçerli işle ilgili bir sebebi yoksa,) tam gün çalışanlarla aynı haklara sahiptirler.

Part-time çalışma hakları sadece çalışanlara değil aynı zamanda, serbest meslek sahibi ve acenta aracılığı ile gelen, başka işçiler için de geçerlidir.

Çalışma anlaşmaları

Bütün çalışanların anlaşmaları vardır - kendi anlaşmanızı, yasal en az haklar veya daha fazlasını verip vermediğni anlamak için gözden geçirin. Aynı zamanda, çalıştığınız yerdeki sağlık ve güvenlik gereklerini de kontrol edin.

Anlaşmanız yazılı veya iş vereniniz ve sizin aranızda konuşulmuş (sözsel) olabilir. Anlaşmanız, kesin olan, ima edilen, ve yasal şartlardan oluşur.

Kesin olan şartlar

Kesin şartlar, örneğin, ücretiniz, çalışma saatleriniz ve süreniz, görevleriniz, tatil alma düzenlemeleri ve deneme süreniz gibi, iş vereninizle anlaşmaya vardığınız noktalardır. Mesai, emeklilik katkıları, işe gelememe ve disiplin işlemleri gibi daha başka noktalar ise, üstünde anlaşılabilir noktalardır veya el kitapcığınızda belirtilmiştir.

İma edilen şartlar

Bir iş anlaşmasında, söz konusu edilme gereği olmayan başka noktalar da vardır, örneğin;

  • her iki tarafta da güven ve birbirine inancı olması;
  • iş vereninizin, size güvenli bir çalışma ortamı sağlaması;
  • sizin, iş vereninizin, makul ve mantıklı isteklerini yerine getirmeniz gibi.

Yasal şartlar

Bu kitapcıkta belirtilen, yasal olarak belirlenmiş en az haklarınız;

  • en az bir haberdar etme süresini;
  • zorunlu emeklilik ödeneğini;
  • haksız yere işten çıkarılmamayı;
  • cinsiyet, din ve ırk sebepleri yüzünden ayırıma uğramayacağınızı;
  • sizin işinizle aynı işi yapan veya eşit bir işte çalışan, karşı cinsten birinin sizden daha toleranslı şartlar ve koşullarda çalışmamasını, kapsar.

NB:Yasa özellikle Askeri üyeleri, tüccar gemicileri dışlar, bu kitapcıkta da bu tip çalışanlar kapsanmamıştır.

Anlaşmalı haklarınız konusunda anlaşmazlık

Eğer, çalışma haklarınız konusunda iş vereninizle bir anlaşmazlığınız varsa, alabileceğiniz önlemler konusu için, ’İş Yerinde Anlaşmazlıklar’ kitapcığına bakınız. Bir şey yapmadan önce yasal olarak danışın, ’Çalışma Haklarınızla İlgili Daha Başka Yardımlar’ adlı kitapcığa bakınız.

Çalışma düzenlemeleri

İşinizin yazılı ayrıntıları

Çalışanların, işe başladıktan sonraki iki ay içinde, işleriyle ilgili ana noktaların ve şartların yazılı bir beyanını istemeye hakları vardır, bu beyan;

  • sizin ve iş vereninizin adını;

  • işe başladığınız tarihi;
  • işinizin ne olduğunu, görevlerinizin kısa bir tanımını, ve ne zaman, ne kadar ödeneceğinizi;

  • hareket gereklerini ve iş vereninizin adresini de içeren bir şekilde,nerde çalışacağınızı;

  • tatiller ve yıllık izin ve tatil ödemeleri de dahil, yıllık izin haklarınızı; hastalık ödemesi de dahil, sakatlanma ve hastalık uygulamalarını;

  • sizin veya iş vereninizin anlaşmayı sona erdirmek için ne kadar süre önceden haber vermesi gerektiğini;

  • şikayet ve disiplin kurallarının uygulanmasını ve bu uygulamalardan memnun kalmazsanız, kime başvurabileceğinizi, kapsamalıdır.

Aynı zamanda,

  • emeklilik seçenekleri konusunda (eğer, iş yerinizde 20 kişiden daha fazla kişi çalışıyorsa, iş vereniniz, size muhafaza (stakeholder) emeklilik planı sunmalıdır);

  • anlaşmanızın süresi, geçici mi yoksa sürekli mi olduğu konusunda; ve

  • herhangi müşterek olarak alınmış anlaşmalar konusunda da bilgilendirilmelisiniz.

Koşul ve şartlarınızda değişiklikler

(beyanda belirtilen değişiklikler), size, değişikliklerden bir ay kadar öncesinden yazılı olarak bildirilmelidir. Bazı anlaşmalar, değişikliklere izin verecek bir şekilde yazılmışlardır.

Eğer, değişiklikleri onaylamıyorsanız, buna mümkün olduğunca çabuk itiraz etmelisiniz, aksi takdirde, bu değişiklikleri kabul ettiğiniz düşünülebilir, ’İş Yerinde Anlaşmazlıklar’ kitapcığına bakınız.

İşinize son vermek için önceden haber verme

Eğer, bir işte 1ay veya daha fazla çalıştı iseniz, iş vereniniz, işten çıkarılmanızı, bir hafta öncesinden size haber vermelidir, eğer, 2 yıldan fazla çalıştı iseniz, her sürekli çalıştığınız yıl için, bir hafta olmak üzere en fazla 12 hafta önceden haberdar edilmeniz gereklidir.

Bir işte 1 ay veya daha fazla çalıştı iseniz, istifa etmeden önce iş vereninize en az bir hafta öncesinden haber vermelisiniz.

İş anlaşmanız her iki taraf da haber vermeden sona erebilir, örneğin, iş vereniniz maaşınızı ödemezse veya siz hemen işten çıkarılmanızı gerektirecek kötü, aykırı bir harekette bulunduysanız olabilir.

Anlaşmanız genelde ne kadar süre önceden haber vermeniz gerektiğini veya haberdar edilmenin ödeme ile karşılanıp karşılanamayacağını belirtir.

Çalışma saatleri ve yıllık izinler

Düzenlemeler genelde, birçok ’işçi’ için geçerlidir, ancak, serbest meslek sahipleri, ulaşımda çalışan işçiler, deniz balıkçılığı ile uğraşan, ve başka denizle ilgili işlerde çalışan, ve askeriye üyeleri, polis görevlileri, ve acil servislerde çalışanlar için, geçerli değildir. Genç işçiler için geçerli olan özel kurallara burada değinilmemiştir.

Çalışma süresinde kısıtlamalar

İş vereniniz sizi haftada 48 saatten fazla çalışmaya zorlayamaz. Eğer, daha fazla çalışmak istiyorsanız, bir ’çıkma seçeneği’ imzalayıp, bu anlaşmayı, anlaşma 7 günlük veya daha fazla süre için anlaşılmışsa, daha fazla süre önceden haber vererek bu anlaşmayı iptal edebilirsiniz.

Eğer, örneğin, hastanelerde, hapishanalerde, gazetecilikte ve turizim sektöründeki gibi, servisin devamı ile ilgili bir gereklilik yoksa, günlük veya haftalık dinlenme süreleri almanız istenebilir.

Gece çalışanlardan , her 24 saatlik süre içinde sadece, 8 saat çalışmaları istenebilir. Gece çalışmaya başlamadan önce, iş vereniniz size, ücretsiz bir sağlık değerlendirmesi teklif etmelidir, ve bunu sürekli aralıklarda yenilemelidir.

Yıllık izin hakkı

her iş yerinde, her çalışma yılı içinde, en az 20 gündür. Buna resmi tatiller de dahil edilebilir. Eğer, part-time çalışıyorsanız veya işteki ilk yılınızda, bu çalıştığınız günlere orantılı olarak hesaplanır. Bazı anlaşmalar, size, yıllık izninizi diğer çalışma yılına taşımanıza, izin verirler.

İzin günleriniz iş vereniniz tarafından belirlenebilir veya anlaşılan bir zaman öncesinden haber verilmelidir. İş vereniniz, yıllık izninizi iptal edip, size bunun yerine ödeme teklif edemez-bu işten ayrıldığınızda almamış olduğunuz yıllık izninizin olduğu durumların haricindedir, bu durumda bununla ilgili ödenebilirsiniz.

Unutmayın, haklarınızdan faydalanma konusunda bir sorununuz olursa, bu sorunu en çabuk ve en etkili çözme yöntemi iş vereninizle konuşmak ve daha resmi yollara başvurmadan önce uzman birisinin görüşünü almaktır.