İş yerinde annelik hakları

Annelik haklarınız, hamile kaldığınız zaman ve annelik izni boyunca ve annelik izninden döndükten sonra, iş yerindeki haklarınızı korur.

Eğer, iş vereniniz, size annelik haklarınızdan faydalanmanıza izin vermezse, veya haksızlığa uğradığınızı düşünüyorsanız, yasal olarak birisine danışın çünkü, bu durumda İş Yüksek Mahkemesine dava açabilirsiniz.

Anlaşmalı annelik hakları

Anlaşmanız, size, burada tanımlanan, yasal olarak verilmesi zorunlu olandan daha fazla annelik hakları verebilir, ancak bunlar tanımlanandan daha az olamaz.

Normal annelik izni sırasında

normal maaşınız dışında, bütün anlaşmalı haklarınız muhafaza edilir. İzin hakkınızı çoğaltmaya ve daha sonraki döneme taşımak için yaptığınız anlaşmalar aynen devam eder. İş vereniniz, annelik ödeneği almanıza bakmaksızın, çalıştığınız zamanki normal maaşınızı alıyormuşsunuz gibi, emeklilik katkınızı ödemeye devam etmelidir.

Şirket arabasını kişisel olarak kullanma, yemek kuponları, kulüp üyelikleri, sağlık sigortası ve benzer faydalar gibi, daha başka anlaşmalı faydalar da, iş vereniniz buna izin verirse, devam edebilir.

Ek annelik izni sırasında

örneğin, yasal yıllık izin hakkının devam etmesine rağmen, ek anlaşmalı yıllık izin hakkı gibi, anlaşma ve anlaşma şartlarınızın birçoğu askıya alınacaktır.

Hamilelik ve annelik izni sırasında genel çalışma koruması

Genel yasal çalışma haklarınız saklı kalır. İşte kalmaya devam edersiniz, ve iş vereninizle aranızdaki güven ve gizliliğe dayanan ortak görevler, normal disiplin ve şikayet işlemleri devam eder.

Yasal annelik hakları

Yasal haklar, hamileyken veya annelik izni sırasında, hakkınız olan azami haklardır.

Hamilelik ve annelik izni sırasında hastalık

Hamileliğinizle ilgili olan hastalıklar, normal hastalık kayıtlarınıza geçmemeli ve sizi disiplin işlemlerine maruz bırakmamalıdır, veya sizin zorunlu emeklilik için seçilmenize sebep olmamalıdır. Bu ayırım olur.

İş vereniniz, çocuğunuzun doğumundan önceki 4 hafta içinde, hamileliğinizle ilgili bir hastalıktan dolayı, annelik izninizi başlatabilir. Bundan önceki hamilelikle ilgili hastalıklar, normal hastalık izni olarak geçer ve sizin her zamanki gibi hastalık izni almaya hakkınız olur.

Annelik Ödeneğine (AÖ) veya Yasal Annelik İznine (YAİ) hakkınızın, başladığı ilk günden sonraki 26 hafta içinde Yasal Hastalık İzni (YHİ) alamazsınız.

Eğer, YAİ veya AÖ almaya hakkınız yoksa, 18 hafta için, aşağıdaki sürelerde, YHİ alamazsınız;

çocuğunuzun doğduğu haftanın Pazar gününden itibaren;

çocuğunuzun doğumundan 4 hafta öncesi ve ondan sonrası için, hamilelikle ilgili bir hastalıktan dolayı işte bulunmadığınız haftanın Pazar gününden itibaren.

Hamilelik veya annelik izni sırasında işten çıkarılma

Eğer, işten çıkarılmanızın hamileliğiniz veya annelik izninizle ilgili olduğunu düşünüyorsanız, iş vereninize seçmede hangi kriterlerin kullanıldığını ve sizin bu kriterlerle nasıl karşılaştırıldığınızı açıklamasını isteyebilirsiniz.

İş vereniniz olası bir zorunlu emeklilik durumunu, annelik izninde olsanız bile sizinle tartışmalıdır ve annelik izni sırasında zorunlu emekliliğe ayrıldırıldıysanız, size herhangi uygun bir başka görev teklif etmelidir.

Hamilelik ve annelik izni sırasında haksız işten çıkarılma ve daha az toleranslı davranmaya karşı korunma

Bir çalışan olarak, hamileliğinizle veya annelik izninizle ilgili bir sebepten dolayı, veya doğum yaptığınızdan dolayı, işten çıkarılırsanız, zorunlu olarak emekliye ayırılırsanız, haksız davranışa maruz kalırsanız, bu otomatik olarak haksız yere işten çıkarılmaya girer ve iş vereninizden yazılı olarak bunun sebeplerini istemeye hakkınız olur.

Bu hak, kaç saat çalıştığınıza, iş anlaşmanızın geçici veya sürekli olmasına bakılmaksızın, işe girdiğiniz ilk günden itibaren başlar.

Eğer, hamileliğinizden veya çocuk doğurduğunuzdan dolayı haksızlığa uğradıysanız, aynı zamanda cinsiyet ayırımı ile de ilgili dava açabilirsiniz.

Eğer, bir yıldır çalışıyorsanız, aynı zamanda haksız işten çıkarmayla da ilgili bir davanız olabilir.

Annelik İzni

Normal Annelik İzni (NAİ)

İşte ne kadar çalıştığınıza veya kaç saat çalıştığınıza bakılmaksızın, 26 haftalık NAİ alma hakkınız olacaktır.

NAİ ne ne zaman başlayacağınızı seçebilirsiniz, en erken başlatabildiğiniz zaman, çocuğun doğum haftasından (ÇDH) 11 hafta öncedir; çocuğunuzun doğumundan önceki Pazar gününü bulun (veya doğum tarihi ise Pazar gününü), ve ondan geriye 11 hafta sayın.

Eğer, hamileliğinizin son 4 haftasında, hamileliğinizle ilgili bir hastalığınız/işe gelememe durumu varsa, veya NAİne başlamadan doğum yaptı iseniz, bu annelik izninizi otomatikman başlatır.

Hamileliğnizden 4 hafta kadar öncesinde eğer, hamileliğnizle ilgili bir hastalığınız/işe gelmeme durumu olmadı ise, çocuğunuz doğana kadar çalışabilirsiniz.

Doğumdan sonra 2 hafta kadar zorunlu bir annelik izni süresi vardır, bu süre fabrikada çalışıyorsanız 4 haftadır.

Ek Annelik İzni (EAİ)

EAİ, GAİnden sonraki 26 haftalık ek bir izindir ve NAİ 52 haftaya kadar çıkartabilir. çocuğunuzun doğumundan 14 hafta öncesinde (gün hesaplamak için, NAİ bakınız), işinizde en az 26 hafta çalışmış olmanız gereklidir. Genellikle EAİ almaya hak kazanmak için, işinize hamile kalmadan önce başlamış olmanız gereklidir.

Eğeri EAİ alma hakkınız varsa, iş vereniniz bu izni alacağınızı varsaymalıdır.

Annelik iznine başlamayı önceden haber verme

İş vereninize Çocuğun Doğum Haftasından 15 hafta önce veya daha öncesinden (’haber verme haftası’) veya haberiniz olur olmaz, yazılı ve aşağıdakileri içerecek bir şekilde, haber vermelisiniz;

hamile olduğunuzu;

MATB1 formunuzda belirtilen, çocuğun doğum haftasını; ve

annelik izninizi ne zaman başlatmak istediğinizi.

Başlama tarihini, yeni tarihten veya eski tarihten 28 gün önceden (hangisi daha önce ise) veya tarih değişir değişmez, haber vermek şartıyla değiştirebilirsiniz.

Bundan sonra iş vereniniz yazılı olarak, 28 gün içinde, işe dönmenizin beklendiği tarihi size bildirmelidir-bu ya NAİ bittiği veya EAİ hakkınız varsa, EAİnizin bittiği günden sonraki gündür.

Ölü doğum ve düşük

Düşük

Düşük çocuğunuzun, hamileliğinizin 24üncü haftasından önce ölü doğmasıdır. Bu durumda, annelik izni veya ödeneği almaya hakkınız olmaz.

İhtiyacınız olursa hastalık izni almalısınız, (eğer hakkınız varsa) iş vereniniz size YHÖ (yasal hastalık ödeneği) ödemelidir veya normalde eğer, iş vereniniz anlaşmalı hastalık izni ödüyorsa, size bunu ödemelidir. İş vereninizin duygusal veya yasla ilgili sebeplerden dolayı ödeme yapıp yapmadığını anlamak için iş sözleşmenize bakınız.

Hamilelik veya düşükle ilgili olan hastalık izinleri farklı olarak kayıt edilmelidir.

Ölü doğum

Ölü doğum çocuğunuzun hamileliğinizin 24üncü haftasından sonra ölü doğmasıdır. Hastaneler ölü doğumla ilgili bir sertifika verirler. Bu durumda, çocuğunuz doğmuş gibi aynı haklara sahip olursunuz.

Eğer, zaten annelik izninde idiyseniz, hiç bir şey yapmanıza gerek yoktur. Eğer, çocuğunuz annelik izninize başlamadan önce ölü doğdu ise, iş vereninize istenirse, yazılı olarak, mümkün olduğunca çabuk, doğum yaptığınızı haber verin.

Canlı doğumlar

Eğer, çocuğunuz canlı doğdu ama sonrasında öldü ise, bu hemen doğumdan sonra ve hamileliğinizin 24üncü haftasından önce, olsa bile canlı doğum olarak sınıflandırılır. Canlı bir doğum sonrasında, annelik izni ve annelik ödeneğini normalde alacağınız gibi alırsınız.

Annelik izni bittikten sonra işe dönme hakkı

İş vereninize işe dönmeyeceğinizi yazılı bir şekilde ve önceden belirtmenize gerek yoktur.

NAİnden sonra

tamamen aynı işe geri dönme hakkınız vardır.

EAİnden sonra

mümkün olduğu sürece, makul bir engel yoksa, örneğin, işiniz yapısal değişikliklerden dolayı değişmediyse, iş vereniniz size aynı işi vermelidir. Bu durumda, size uygun ve sizi zor durumda bırakmayacak, bir işe geri dönme hakkınız vardır. Eğer, size alternatif iş imkanı yoksa ve gerçekten zorunlu olarak işten çıkarırıldıysanız, işten çıkarılma tazminatı almaya hakkınız olabilir.

Eğer, çalıştığınız iş yerinde 5 veya daha az eleman çalışıyorsa, işinizi kaybetmeniz otomatik olarak haksız yere işten çıkarılmaya girmeyebilir, ancak bu konuda uzman birisinin görüşüne başvurun.

Annelik izninden erken dönmek

Eğer, NAİ hepsini veya EAİ tamamını kullanmak istemiyorsanız, annelik izninizin tamamı bitmeden önce işe dönmek istiyorsanız, iş vereninize en az 28 gün öncesinden haber vermeniz gerekir.

Annelik izninin sonunda hasta olmak

Eğer, annelik izninizin sonunda hasta oldu iseniz, normal şartlarda hasta iken yaptığınız işlemleri yapmalısınız, yoksa, işten izin almadan işe gitmemiş sayılırsınız.

Yeni anneler ve anne adayları için sağlık ve güvenlik

Doğum öncesi bakım için izin

İşte ne kadar süredir ve kaç saat çalıştığınıza bakılmaksızın, bir çalışan olarak, doktorunuzla veya ebenizle görüşmek ve doğum öncesi bakım için makul izin alma hakkınız vardır. Buna eğer, doktorunuzun tavsiyesi üzerine karar verildi ise, ebeveynlik ve dinlenme kursları da dahildir, bu izne yol ve bekleme süresi de dahildir.

Eğer, iş vereninize yazılı olarak, hamileliğinizin başında hamile olduğunuzu belirtirseniz, bu size bu görüşmeler için izin almanızı sağlayacaktır. İş vereniniz, sağlık görevlisinden hamileliğinizi ve bu görüşmelere katıldığınızı kanıtlayan bir belge isteyebilir.

Hamile iken ve işe döndükten sonra sağlık ve güvenlik tehlikesi değerlendirmesi

İş yerinde, yeni anneler ve hamile kadınlar için , özel bir sağlık ve güvenlik koruması vardır. Bu korumadan yararlanmak için, iş vereninize hamile olduğunuzu bildirmeniz gereklidir. Eğer, doktorunuz veya ebeniz, çocuğunuzun sağlığı konusunda bir tehlike olduğunu belirtirlerse, onlardan, iş vereninize göstermek üzere, bunu belirten bir rapor veya mektup isteyin.

Sağlık açısından genel tehlikeler

Aşırı yorgunluk
Fiziksel yük
Bazı duruş ve vücut pozisyonları
Şok, titreşim, gürültü
Aşırı sıcak
Bazı kimyasal maddeler ve gazlar

Tehlike değerlendirme uygulamaları

İş vereninizi yazılı olarak hamileliğinizden haberdar ettikten sonra, sizin için özel bir tehlike değerlendirmesi yapmaları gereklidir. Eğer bunu red ederlerse, Yüksek İş Mahkemesi bunu otomatikman cinsiyet ayırımı olarak değerlendirbilir.

İş vereniniz aşağıdaki önlemleri almalıdır;

Çalışma şartları hakkında, sizin veya çocuğunuzun sağlığına zararlı olabilecek, fiziksel, kimyasal, ve biyolojik faktörlerin ’tehlike değerlendirmesi’ni yapmalıdır.

Riski önlemenin veya sizi riske maruz bırakmamanın yollarını bulmalıdır.

Bütün çalışanlara, mevcut tehlikeler ve nasıl önlenebilecekleri hakkında bilgi vermelidir.

Tehlikenin önlenemediği durumlarda, eğer bu tehlikeyi önleyecekse ve makulse, çalışma şartlarınızı veya saatlerinizi geçici olarak değiştirmelidir ( bakınız, aşağıda, Çalışma şartlarının değiştirilmesi).

Çalışma şartlarınıza ve anlaşmanıza uygun olarak, normal işinizden, daha az maaşlı olmamak üzere, size alternatif, iş teklif edilebilir; veya

Eğer, alternatif uygun bir iş yoksa, tehlike devam ettiği sürece, iş vereniniz sizi tam maaşlı olarak, askıya almalıdır.

Hamilelik süresince ve işe döndükten sonra iş düzeninizin değişmesi

Eğer, siz hamile iken veya çocuğunuzu 6 aya kadar olan sürede emzirirken, çocuğunuzun sağlığı tehlikedeyse, çalışma düzeninizde yapılabilecek değişikliklere aşağıdaki örnekler verilebilir;

eşyaları kaldırmayı makineler yardımı ile en aza indirmek, veya görevlerinizin değiştirilmesini sağlamak;

yolculuk süresini azaltıp, onun yerine daha fazla büro işi yapmak;

trafiğin kötü olduğu zamanlardan kaçınmak için, işe daha geç başlamak veya eve daha erken gitmek, eğer, bu isteğiniz red edilirse, olası bir cinsiyet ayırımı davası hakkında danışın.

eğer, bir tehlike olduğu konusunda endişeniz varsa, VDU olmayan (örneğin bilgisayar ekranı koruyucusu) talep edin, veya VDU’den uzakta geçireceğiniz aralar alın, veya VDU’nuzu kullanmadığınız zaman kapatın, rahat bir koltuk alın, ve çalıştığınız alanı düzgün ayarlayın; iş yerindeki bu radyasyon oranlarının sağlık açısından tehlikesi olmamasına rağmen, eğer, bu konuda endişeleriniz varsa, iş vereniniz size bu konuda bilgili bir kişiyle konuşma fırsatı vermelidir; veya

eğer, çalışma saatleriniz sizi kötü yapıyorsa, maaşınızdan kısmaksızın çalışma saatlerinizi azaltacak; iş yerinizde yatıp dinlenmenizi sağlayan fırsatlar olmalıdır.

Gece vardiyasından alınmayı isteme hakkınız vardır

eğer, doktorunuz veya ebeniz gece çalışmanızı sağlık ve güvenlik açısından sakıncalı buluyorsa, gece vardıyasından, size daha uygun olan gündüz vardıyasına alınmayı isteme hakkınız vardır. Eğer, çocuk bakımı gibi geçerli sebeplerden dolayı, gündüz çalışamayacaksanız, ne gibi haklarınız olduğu konusunda danışmalısınız.

Eğer çocuğunuzu emzirecekseniz

işe döndüğünüz zaman, bunu iş vereninize yazılı olarak bildirmeli ve emzirmenizi tehlikeye atacak, sağlık ve güvenlikle ilgili tehlikelerin olmadığına emin olun. Çocuğunuzu emzirmek için, özel bir oda, sütü koymak için temiz güvenli bir buzdolabı veya süt ihtiyacını karşılamak için izin, isteyebilirsiniz.

Sağlık ve güvenlikle ilgili sorunlar olduğunda işten çıkarılmaya karşı korunma

Doğum yapmak, hamilelik veya emzirmekle iligili, sağlık ve güvenlik sorunlarından dolayı, önceki işi aynı şekilde yapamadığınız için, işten çıkarılamazsınız.

Unutmayın, haklarınızdan faydalanma konusunda bir sorununuz olursa, bu sorunu en çabuk ve en etkili çözme yöntemi iş vereninizle konuşmak ve daha resmi yollara başvurmadan önce uzman birisini görüşünü almaktır.